Geschiedenis

De geschiedenis van NSE: waarlijk geen sinecure om deze te beschrijven, zo langzamerhand... We bestaan zelf 51 jaar, maar de sporen van onze beweging lopen veel verder terug en hebben in de loop der tijd aardig wat ‘paddenstoelen’ doen opspringen. Heleen van den Berg heeft in 2009 de geschiedenis in een tweeluik in de NSE next beschreven, dus het wordt hoog tijd voor een update.

Dawson Trotman droomde: massa-evangelisatie was aan het begin van de twintigste eeuw een veelgebruikt middel om mensen van Jezus te vertellen, maar hij zag de potentie in het een-op-een overbrengen van het evangelie en mensen leren tot nieuwe overbrengers, gebaseerd op 2 Timothéüs 2:2; na een ontmoeting met enkele mariniers die dit principe in de praktijk brachten (en zo hun schip bekeerden) was dit een bevestiging van het verlangen van het opleiden van richtinggevers onder de toekomstige leiders, ‘navigators’ als het ware. Zo werd in 1933 deze droom The Navigators, werkend onder high school students en Sunday school classes en dus de marine. Aangezien het principe van discipelen maken flink aansloeg, groeide de beweging en was er interesse van over de hele wereld.

Na een ontmoeting met Trotman in 1948 werden door Gien Karssen in Nederland de eerste Navigators-stappen gezet, toen vooral als ondersteunende organisatie bij grote campagnes en als vertaalster van materiaal. Billy Grahams stadionspeeches werden door Nederlandse Navigators voorzien van nazorg, tot grote tevredenheid van de man in kwestie en langzaam groeide de ambitie tot zelfstandig onderricht. In 1968 zette Gert Doornenbal de eerste stappen in het studentenwerk in Delft: Rinus Baljeu en Laurens Touwen waren studenten van het eerste uur die zich bij hem aansloten en vele latere stafmedewerkers, zoals bijvoorbeeld Cees de Jonge, zouden al snel volgen.

Intussen kreeg Bill Bright een visioen: God vertelde hem dat hij onder studenten de Grote Opdracht moest gaan vervullen. Na bevestiging van zijn vrouw en twee vrienden begon Bill Bright in 1951 op de UCLA-campus te evangeliseren onder de vlag van zijn nieuwe organisatie: CCC, Campus Crusade for Christ. Deze naam was door een van net genoemde vrienden (en docenten op het seminarie waar Bright studeerde) doorgegeven. Omdat het Bright wat onnozel leek het wiel opnieuw uit te vinden, vroeg hij onder andere Dawson Trotman hulp bij het maken van materiaal voor evangelisatie: Trotman was enthousiast en deed mee. Ondanks de opkomst van het marxisme in de jaren ’60 neemt de beweging een vlucht, gaat internationaal, intercontinentaal zelfs (vanaf 1967) en bereikt dan uiteindelijk ons landje, met een tussenstop in Duitsland: Jan Kits, jr. had daar het werk van CCC gezien en was onder de indruk. De Berlijnse leider van CCC, Frank Kifer, nam Kits onder zijn hoede, onderwees hem in de manier van denken van CCC en wijst hem in 1968 aan als DE man die het in Nederland mag gaan doen. Na een training in Amerika verhuist hij samen met zijn vrouw Nel Kits-Roeleveld in 1970 naar Enschede, de stad met de enige echte campus van Nederland. Als snel vinden ze twee studenten, Harry Janssen en François Roosegaerde Bisschop, bereid mee te werken en zo begint het balletje te rollen. Er ontstaat een bescheiden beweging die Campus voor Christus gaat heten, tot 1982: dan verandert de naam in Agapè Enschede. Niet iedereen is even enthousiast over de nieuwkomers, maar de plaatslijke IFES-vertegenwoordiger, INF-prof. Gerrit Blaauw, is enthousiast en ondersteunt waar hij kan.

Sidenote: In 1972 wordt het Instituut voor Evangelisatie in gang gezet, de nietstudententak van de organisatie; acht jaar na Enschede verandert ook die zijn naam in Stichting Agapè, en onder die paraplunaam worden voortaan alle activiteiten ondernomen. Enschede was dus het begin van de Stichting Agapè, en was voorloper in de naamswijziging, die in de rest van Europa al eerder zijn beslag had gekregen.

Er ontstaat een kleine groep studenten, stabiel in aantal, die driftig samenkomt voor Bijbelstudie bij mensen thuis; tevens is er met de hele groep trefavond in Bastille (samen in de Mensa eten) en Vrijhof, later in het op 14 mei 2000 afgebrande Heelal aan de Jupiterstraat (de maaltijd wordt geschrapt en pas rond 2000 heringevoerd), en veel geëvangeliseerd.

Als de fam. Kits het in 1973 voor gezien houdt in Enschede – de organisatie draait goed – en zich gaan richten op het Instituut, is de vereniging tijdelijk stafloos; de Schotse Jenny Dunachie is naar Nederland gekomen als medewerkster van Agapè Europe en vindt begin jaren ’90 in Enschede haar plek. Inmiddels is ze getrouwd met Duko Besselsen en samen geven ze jarenlang leiding aan de staf in Enschede en vormen de KernCelGroep. Ze worden aangevuld door Cornelisse, die na een jaar vertrekt naar Japan, Peter (en later Els) Visser en Arjan Kooij. Enschede levert ook studenten af die naar Rusland vertrekken om daar aan de slag te gaan onder de hoede van Jan en Nel Kits: Jan Bekkering, Ans Schreuter en Matthijn de Rooij. In hetzelfde seizoen dat Peter Visser de vereniging versterkt als staflid, 1995/1996, is Agapè Enschede voor het eerst ook op het internet te vinden, via http://www.wb.utwente.nl/students/agape.

Een jaar later staat Eugène Poppe aan het hoofd van Agapè Nederland en samen met de KernCelGroep houdt hij de beweging in Enschede tegen het licht. Er worden stappen gezet om over te gaan tot een vereniging, de KernCelGroep wordt vanaf seizoen 1998-1999 omgedoopt tot bestuur, de financiën worden geprofessionaliseerd en Henk Stoorvogel komt aan het roer te staan; zijn enthousiasme voor de in 1997 door hem opgerichte organisatie SCET (later Athletes in Action) maakt dat in de eerste jaren projecten draaien op mensen uit Groningen (de stad waar hij vandaan kwam) en Enschede. Ook de contacten met de RSK, C.S.V. Alpha en VGST worden steeds meer uitgebreid, wat in 2000 resulteert in het Christelijk Overleg-Orgaan Studentenverenigingen Enschede, ChOOSE dus.

Mede vanuit Agapè Enschede ontstaat in Leiden ook een Agapègroep: vanaf dat moment nemen de (voornamelijk) dames deel aan de weekenden in het oosten des lands en worden ze bij activiteiten in het westen des lands opgezocht. Deze groep wordt helaas nooit erg groot en is een stille dood gestorven bij gebrek aan aanwas.

Als Duko en Jenny het begin jaren ’00 voor gezien houden (ze nemen officieel afscheid in 2001 maar blijven zolang ze in Enschede wonen de vereniging ondersteunen) en naar Leuven vertrekken en ook Peter en Els Visser kort erna aangeven te gaan stoppen – het vijfde staflid, Arjan Kooij, was al afgezwaaid – en Stichting Agapè niet al te veel belangstelling meer aan de dag legt voor het studentenwerk, zoekt Agapè Enschede contact met Navigators en er ontstaan gesprekken. We bezoeken voor het eerst een Songfestival in Groningen (met een wissel bij Meppel die vastzat richting Friesland bleek dat voor iedereen heel moeilijk), we mogen naar Focus en zo worden de contacten warmer. De vereniging krijgt bezoek van zowel Stichting Agapè, in de persoon van Henk Veldman, als Navigators, in de persoon van de inmiddels overleden Jelle Jongsma, om op een rijtje te zetten wat de gevolgen zullen zijn van een eventuele overstap van organisatie. Op 15 juni 2006, gedurende een speciaal hiervoor belegde Algemene Vergadering met Teun Warnaar en mijzelve als kiescommissie, wordt besloten dat Agapè Enschede zal overgaan in Navigators Studentenvereniging Enschede. Op 12 juni 2008 heeft de AV met de nieuwe statuten ingestemd (dat dit twee jaar geduurd heeft, heeft helaas met NSV-bureaucratie te maken) en op 6 november 2008 heeft de notaris hiervan akte gemaakt, inclusief beruchte fout in het boekjaareinde. De Agapost is ondertussen al van naam veranderd en heet tot de dag van vandaag de NSE next; er komt een verenigingslied geschreven door Job van de Kamp, Job van der Kolk en Willem Wilmink, inclusief een couplet dat meteen in de ban gedaan wordt, maar de grootste verandering vindt plaats binnen NSV: wij zijn in één klap de oudste Navigatorsvereniging van het land. De vereniging is nu rijk aan verenigingshuizen, een heuse verenigingsbel ter ondersteuning van de voorzitter bij het aan het woord willen komen en er komt zelfs een bakfiets. Ook de lokatie wijzigt: na jaren in het nieuwe Heelal (dat na het afbranden een aantal straten verderop in steen verrijst) en een zaal achter de kerk van de Vrije Evangelische Gemeente, komt de vereniging vanaf 2008 samen in een sociëteit in het centrum: De Generaal, voorheen Tex.

De structuur van bijbelstudiekringen verandert langzaamaan ook mee: in plaats van 1 of 2 leiders op een bijbelstudiegroep van ong. 7 personen, waarbij eerstejaars en meerderejaars door elkaar heen zitten en er per keer bepaald wordt op wiens huis de studie zal plaatsvinden, bestaat de nieuwe structuur uit een vast huis, 1 eerstejaarskring (bestaande uit, niet verbazend, eerstejaars en 2 meerderejaars leiders) en 1 of 2 meerderejaars kringen (bestaande uit meerderejaars en 1 meerderejaars leider); dit geheel staat onder leiding van een zogenaamde nestor (_) of nestrix (_).

Om de integratie van de eerstejaars te bevorderen, mag elke eerstejaars een ouder in zijn kringhuis kiezen die een oogje op het desbetreffende eerstejaars lid houdt. Elk jaar wisselen de verschillende kringen nog wel door.

In seizoen 2010-2011 ontstaat onder sommige leden wat ontevredenheid over hoe zij hun geloof beleefden en hoe dit vanuit NSE ondersteund werd; ook als het ging om vriendschapsvorming zagen zij problemen. Door middel van een discussiestuk aan het bestuur, dat zelf deze signalen van meer kanten ontving, ontstaat een twee jaar durend vooronderzoek, dat resulteert in een besluit vaste kringhuizen in te voeren. Omdat deze verandering werd ervaren als immens, heeft een werkgroep een jaar lang onderzoek verricht naar hoe deze in een acceptabele vorm te gieten. Zij leverden een stevig rapport met aanbevelingen af en per seizoen 2015-2016 draaien de vaste kringhuizen.

Dat brengt ons bij het heden: hoe het de komende jaren precies zal lopen weet alleen Hij die onze Praeses is!

 

Bronnen:

Bill Bright, Come help change the world, 19701, Fleming H. Revell Company, Old Tappan, New Jersey
Gien Karssen, 1 x 1 = veel: 35 jaar Navigatorwerk in Nederland, 19831, Buijten & Schipperheijn, Amsterdam (Telos-reeks deel 157)
Bram Krol, Het verhaal van Agapè, voorheen Instituut voor Evangelisatie, 19951, Agapè Media en Service, Doorn
Heleen van den Berg, CCC wordt Agapè wordt NSE Deel 1: de jaren ’50 tot ’80, NSE next jaargang 2, editie 2 (27 januari 2009), pp. 30-31
Heleen van den Berg, CCC wordt Agapè wordt NSE Deel 2: de jaren 80 tot 2008, NSE next jaargang 2, editie 3 (7 april 2009), pp. 20-22
NSE, Almanak In de 8e Hemel, 20111, Navigators Studentenvereniging Enschede
Jan-Willem Dijkshoorn, Van clan tot Werkgroep: Een geschiedenis van veranderen, 2014, intern document
Bestuur-Euving icm Werkgroep Vaste kringhuizen, Rapport werkgroep vaste kringhuizen, 2014, intern document