Na elke trefavond posten wij een samenvatting ervan in een blog, zodat jij alles thuis nog eens rustig na kan lezen. Vanuit huis, achter zijn laptop, vertelde prof. van der Brink ons over de link tussen geloof en evolutie. Het is zeker een aanrader om het nog even rustig terug te lezen!
Prof. van der Brink vertelt ons meer over de evolutie en het christelijk geloof, waarbij hij de nadruk legt op de punten waar het schuurt. Hij begint met het vertellen van zijn uitgangspunten: hij redeneert vanuit artikel 2 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Daarin staat dat wij God kennen vanuit de werken van Zijn hand (de natuur) en de werken van Zijn mond (de Bijbel) en deze spreken elkaar dus niet tegen. Daardoor kunnen wij als christenen zonder angst meedoen aan wetenschappelijk onderzoek.
In dit praatje gaat het over Darwiniaanse evolutie, waar je onderscheid kan maken in drie theorieën:
- Het gradueel verschijnen van biologische groepen op de geologische tijdschaal
- Gemeenschappelijke afstamming der soorten
- Mechanisme: natuurlijke selectie op basis van toevallige mutaties.
Hoe zeker is de evolutie eigenlijk? Dit is per punt verschillend: A ligt wetenschappelijk vrijwel vast en B is plausibel, terwijl C daarentegen nog onzeker is, met veel discussie.
Stel dat het waar is, zijn er per punt verschillende vragen te stellen met betrekking tot het christelijk geloof:
A. Gradualisme
1. Hoe moet de Bijbel uitgelegd worden?
We kunnen de Bijbel uitleggen, door accommodatie serieus te nemen. De Bijbel is geschreven binnen de denkwereld van de mensen toen en dit wil dus niet zeggen dat het na elkaar verschijnen van biologische groepen tegen de Bijbel ingaat.
2. Hoe zit het met lijden en dood in de dierenwereld?
Het lijden van dieren binnen de evolutie lijkt ook lastig uit te leggen in combinatie met Gods goede schepping. Hierin zijn meerdere oplossingsrichtingen, zoals dat de macht van het kwade hier voor verantwoordelijk was, of dat God zijn doel niet op een andere manier kon bereiken.
B. Gemeenschappelijke afstamming
1. Is de mens nog wel uniek?
Als mensen uit het dierenrijk afstammen, vragen sommige mensen zich af of wij als mens nog wel uniek en waardevol zijn. Het antwoord daarop is ‘ja’, omdat wij geschapen zijn naar Gods beeld en God alleen met ons een wederkerige relatie kan aangaan! Wij zijn dus geen ‘veredeld dier’, maar uniek.
2. Waren Adam en Eva de eerste mensen en konden ze het kwaad wel vermijden?
Nieuwe soorten ontstaan vaak per populatie en niet per echtpaar, dus het zou goed kunnen dat Adam en Eva ‘verbondshoofden’ waren van de eerste groep mensen die de mensen bij God vertegenwoordigden. Zij konden het kwaad wel vermijden, want zij kregen als eersten een groot bewustzijn, een besef van Gods aanwezigheid en een keuze. Zij kozen dus wel echt tegen God en voor het kwaad. Het is ook theologisch gezien van groot belang om aan de zondeval vast te houden, omdat kwaad anders in de schepping zat en wij mensen meer slachtoffer dan dader worden.
C. Natuurlijke selectie
1. Verdragen toevallige mutaties zich met Gods leiding?
De volgende vraag die gesteld kan worden is of toevallige mutaties wel samen kunnen gaan met Gods voorzienigheid. Dit kan wel, want God kan ook gebruik kan maken van toevalsprocessen. De evolutie suggereert zelfs enige doelgerichtheid.
2. Is ook moraal een product van natuurlijke selectie?
(Hier zijn we niet verder op in gegaan.)
Buiten deze drie punten wordt ook vaak de vraag gesteld ‘wordt niet de hele heilsleer aangetast, als wij ons inlaten met de evolutie?’ Dit is niet zo, omdat de mens aangewezen blijft op Gods genade. Wel krijgt Christus ook een kosmische betekenis, want Hij zal de schepping vervolmaken!
Prof. van der Brink sluit af met de volgende conclusies:
- Evolutietheorie is verenigbaar met orthodox-christelijk geloof.
- Evolutietheorie helpt om bij het Bijbellezen te onderscheiden waar het op aankomt.
- Los van het Evangelie is het evolutieproces een uitzichtloos gebeuren. Van God uit gezien krijgt het hele gebeuren daarentegen zin en doel.
- Christelijk geloof biedt daarom hoop in een hopeloze wereld.
Reactie toevoegen